Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Kavelashvili’nin Türkiye’yi ziyareti ardından….
12 Ağustos 2025 tarihinde Gürcistan Cumhurbaşkanı Mikheil Kavelashvili’nin Türkiye’yi resmi ziyaret sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı basın toplantısında Erdoğan’ın mevkidaşına hitaben “Ahıska Türklerinin anavatanına onurlu ve güvenli bir şekilde dönüş sürecini sayın Cumhurbaşkanına ilettim. Türkiye olarak her türlü desteği vermeye devam edeceğiz” şeklindeki açıklaması gerek Gürcistan medyasında gerekçe Türkiye’deki Çveneburi Gürcüleri arasında büyük yankı uyandırdı. Her iki taraf sosyal medya aracılığıyla sözlü ve yazılı beyanlarda bulundular. Gürcüce, Rusça ve Türkçe yapılan açıklamalarla konunun kamuoyuna taşınması memnuniyet verici bir durum. Ancak medyaya yansıdığı kadarıyla her iki tarafın açıklamalarında ağız ve fikir birliği yapılması dikkat çekti. Şöyle ki açıklamalarda… tarihte Gürcistan’ın Osmanlı İmparatorluğu tarafından işgal edilmeye çalışıldığı, Osmanlı’nın Gürcistan nüfusunu zorla İslamlaştırdığı ve ardından Türkleştirdiği; Gürcistan’ın Rusya karşısında bir kalkan pozisyonunda olduğu, Gürcistan’ın, Türkiye’yi Rusların gazabından koruduğu, Sürgünün gerçekleşmesinde Gürcü liderlerinin ve halkının bir suçu olmadığı, Sürgünü SSCB Yönetimi adına J.Stalin’in gerçekleştirdiğini, Sürgünün sorumlusu SSCB’nin mirasçısı Rusya Federasyonu olduğu, Ahıska’ya dönecek nüfusun büyük çoğunluğunun Gürcü soylu olduğu, Ahıska’ya dönecek olanların DNA testine tabi tutulması gerektiği….. gibi asılsız, dayanaksız ve anlamsız iddialar ileri sürüldü…
Tüm iddiaların Ortodoks Gürcü Yönetiminin politikasına uygun olması çok şaşırtıcı…!!! Türkiye’deki Çveneburi (Müslüman) Gürcülerin de Gürcistan’ın yanında olması, Gürcistan-Türkiye ilişkilerinde Türkiye’nin kusurlarını tespit etmesi, Gürcistan’daki Türk varlığını yok saymaları da cabası...!!!
Tüm bu iddialara cevap vermeye çalışırsak sayfaları ve hatta günleri alır. Bu nedenle konuyla ilgili yapılacaklar husussunda birkaç önerim olacak:
-Gürcistan-Türkiye ilişkiler özelinde Ahıska konusunu tartışmak üzere Gürcü Akademisyenleri ile Ahıskalı Akademisyenlerin bir araya gelebileceği akademik bir çalıştay düzenlensin;
-Gürcistan iktidar parti temsilcileri ile Türkiye iktidar parti temsilcilerinden oluşan bir komisyon oluşturulsun ve sorunun çözümü tartışılsın;
-Gürcistan ve Türkiye Dışişleri Bakanlıkları, Göç İdareleri ve Nüfus/İskan Müdürlüklerini temsil eden bir heyet oluşturulsun ve sorunun pratikte çözümüne ilişkin öneriler verilsin;
-Gürcistan’da azınlıklarla ilgili faaliyet gösteren STK’lar ile dokuz ülkede faaliyet gösteren Ahıska STK’larını temsil eden aktivistlerden oluşan bir komisyon kurulsun ve soruna çözüm aransın;
Belirtmek gerekir ki her iki devlet (Gürcistan ve Türkiye) kurumları yukarıda sunulan önerileri gerçekleştirecek güce ve yetkiye sahiptirler...
Konuyu kaleme almışken Ahıska-Ardahan-Artvin Bölgesinin Türklüğüne dair birkaç kaynak ta yazalım.. belki okurlar….
-İsmail Kayabalı, Cemender Arslanoğlu, Beş Nehir (Çoruh, Kür, Aras, Dicle ve Fırat) Boyunun Türklüğü, Cilt: 1 - 2 / Başlangıçtan Brest-Litowsk Antlaşmasına Kadar (M.Ö. 2000 - 3 Mart 1918), Set Ofset, 1990.
-İsmail Kayabalı, Cemender Arslanoğlu, “Osmanlıların Fethinden (09.08.1578) önce Kuzeydoğu Anadolu Sınırlarımızdaki Ardahan, Çıldır, Posof ve Hanak Bölgesinin Türklüğü, Köyleri, ve Köy Adları”, Türk Kültürü Dergisi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1973, Cilt. XI, Np: 126, ss. 374-383.
-İsmail Kayabalı, Cemender Arslanoğlu, “Ahıska Üzerine Halk Değişlerimizden”, Türk Kültürü Dergisi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, 1973, Cilt. XI, Np: 126, ss. 416-423.
-Artvin Tarihi İlkçağdan 1918’e, Edt. Mustafa Sıtkı Bilgin, Akçağ Yayınları,2021.
-Seyfeddin Buntürk, Rus-Türk Mücadelesinde Ahıska Türkleri, Berikan Yayınevi, 2007.
-Azad Dedeoğlu, Ahıska Bölgesi ve Kıpçak Atabegler Tarihi (XI-XVI. Yüzyılları), Kitap Dünyası Yayınları, 2021.
-Nikolay F. Bugay, Sovyet Arşivlerine Göre Ahıskalı Türklerin Sürgünü, (Çev.Susanna Ayvaz, Edt, Rasim Bayraktar), Berikan Yayınevi, 2021.
-Uluslararası Ahıskalı Türklerin Hukuki ve Sosyal Sorunları Sempozyumu 14-15 Nisan 2014, Astana Yayınları, 2015.
-Rasim BAYRAKTAR, “KUMAN-KIPÇAKLARIN/ATABEKLERİN DİNİ-MEZHEPSEL KİMLİĞİNİN ŞEKİLLENMESİ”, Hars Akademi, 5 (1), ss. 121-148.
Ortak akılda buluşmak dileğiyle….
Dr. Öğr. Üyesi Rasim BAYRAKTAR
